Aşık Olmak
Bu zamana kadar aşk için birçok tanımlamalar yapılmıştır. Aşk, şairlere göre duygu dolu sözler ve şarkılarıdır. Sosyal antropologlara göre “cinselliğe karşı oluşan bir tutkudur. Filozoflara göre, “aşk erkek ve kadına göre farklılık gösterir. Ama herkes için iyiliğin ve kötülüğün, güzelliğin ve çirkinliğin başlıca kaynağıdır veya aşık olana dek, o güne kadar hiç aşık olmadığınızı anladığınız bir durumdur. Psikologlara göre, “aşk hem normal hem de patolojik olmaktır, yaratıcı ve yıkıcıdır.”. Aşk bir tanıma sığdırılamayacak kadar benzersiz ve her birey için farklı anlam taşır. Aşk bir bakıma kendimiz, bulmaktır diyebiliriz. İnsanoğlu yüzyıllar boyunca türünü devam ettirebilmek için kendisine en uygun genetiğe sahip olan partner arayışı içindedir. Tüm çabası türünü devam ettirmek ve sağlıklı bir bireyi dünyaya getirmektir.
Aşkı nasıl ve kime hissediyoruz?
Bazen birbirini hiç tanımayan ve bir paylaşımı olmadan ilk görüşte bazense yıllarca arayıp bulunamayan iki kişi arasında oluşan aşk duygusu nasıl başlıyor? Bu duygunun kaynağını bulmak için yapılan araştırmalarda bireyin çocukluk döneminin eseri olduğu ortaya çıkmıştır. Her bireyin kendine özel çocukluğu vardır. Ailesi ile kurduğu bağlanma şekillerine göre eş seçim kriterleri oluşur. Buna bağlı olarak birey kendisine benzer partnere karşı aşk duygusunu geliştirir. Çocukluk çağında çözümlenemeyen sorunları genellikle birey yetişkinlik dönemine taşıyarak partnerleri ile aynı sorunu yaşatırlar. Bunun sebebi çocuklukta ailesi ile çözüme ulaştırmadığı sorunu partnerinde çözümleme çabasıdır.
Aşkın Kimyası
Partnerle olan iletişimin ilerlemesiyle beyinde dopamin ve oksitosun hormonunun artışı gözlenir. Bu hormonların artması sonucu karşı cinse yönelen yoğun ilgi ve yakınlık arzularıyla birlikte Aşk dürtüsü gelişir.
Peki bu hormanlar Nedir ve Ne işe Yarar?
Dopamin
Dopamin beyniminizin ödül sisteminde yer alan hormondur. Yani aşık olmak beynimizin zevk merkezlerini ödüllendirir, beyinin bu merkezi uyarıldıkça kişi sevinir. Bir diğer örnekle tasvir edicek olursak, milli piyangoyu kazandığımızda beynimizde zevk merkezi uyarılır ve dopamin miktarı aynı şekilde artarak ödül kazanması üzerine birey sevinir. Ayrıca aşık olduğumuzda motivasyon, iştahsızlık, uykusuzluk, enerji hali , soluk almada gibi dikkat ve haz sistemlerinde görevli olan dopamin artışında oluşan davranışlarla aynı şekilde olması Aşkın Dopamin ile ilgisini daha net açıklamakta. Aynı şekilde Dopamin, bağımlı olanlarda aktif olan, ödüllendirici bir kimyasaldır. Yani kumar bağımlılığı, uyuşturucu bağımlılığı, gıda bağımlılığı veya herhangi bir bağımlılığı olan biri aslında dopamin salınımı bağımlısı. Yani aşık olduğunuzda, aslında arzu ettiğiniz kişiye karşı bağımlılık geliştirmektedir beynimiz.
Oksitosin
Oksitosin Empati, güven, dostluk, cömertlik veya fedakârlık gibi duyguların oluşumunda büyük rolü vardır. Oksitosin Hormonun artısıyla ikili ilişkide bağlanma, yani aşkı daha kalıcı yapan etkenin yapılan araştırmalarda oksitosin hormonun sürekliliği ilişkilerde sadakat duygusu ve birbirine bağlılığın kuvvetlenmesine etkisi olduğu düşünülmektedir. Orgazm sırasında kadınlar oksitosin erkekler ise vazopresing hormonu salgılayarak bireyin partnere karşı daha güçlü bağ kurmasını sağlar.
Aşkın Pembe Gözlükleri
Aşık olduğumuzda dünya toz pembe gelir. Tüm sıkıntılarımız, sorunlarımız artık hayatımızda yokmuş gibi daha mutlu ve motivasyonlu yaşamaya başlarız. Bunun sebebi ise beyninde Amigdala, frontal ve prefrontal kortekslerde de oluşan aktivitelerin azalmasıdır. Amigdala korkuyla bağlantılı ve birinin hatalarından öğrenme ile ilişki olan bölümdür. Frontal ve prefrontal korteksler ise analiz, yargılama ve olayların sonuçlarını tahmin etme ile bağlantılı olan bölümdür. Aşık olduğumuz zaman tüm sıkıntılarımızı kaybetmemiz bu alanlarda oluşan aktivitelerin azalması ile olduğunu açıklayabiliriz.